Pytanie 1. Zgodnie z art. 64 ust. 1 lit. c tiret (i) rozporządzenia ogólnego, podatek VAT w projekcie, którego łączny koszt jest mniejszy niż 5 000 000 EUR (włączając VAT) jest kosztem kwalifikowalnym. Czy w związku z przytoczonym przepisem, podatek od towarów i usług (VAT), niezależnie od tego czy wnioskodawca ma prawną możliwość jego odzyskania czy też nie, powinien zostać obligatoryjnie zaliczony do kosztów kwalifikowalnych projektu, czy też wnioskodawca ma dobrowolność w tym zakresie i w konsekwencji możliwość uwzględnienia w kosztach kwalifikowalnych podatku VAT zależy od jego decyzji?
Odpowiedź: Zgodnie z art. 64 ust. 1 lit. c rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1060 z dnia 24 czerwca 2021 r. ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, Funduszu Spójności, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury, a także przepisy finansowe na potrzeby tych funduszy oraz na potrzeby Funduszu Azylu, Migracji i Integracji, Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Instrumentu Wsparcia Finansowego na rzecz Zarządzania Granicami i Polityki Wizowej (Dz. Urz. UE L 231 z 30.06.2021, str. 159, z późn. zm.), zwanego dalej: rozporządzeniem ogólnym, koszt podatku VAT jest co do zasady kosztem niekwalifikowalnym, z wyjątkami wymienionymi w tym przepisie.
Jak wynika z dyspozycji tiret (i) wskazanego przepisu rozporządzenia ogólnego, w przypadku operacji, których łączny koszt jest niższy niż 5 mln EUR, włączając VAT, podatek VAT jest kosztem kwalifikowalnym. Z tiret (ii) wskazanego przepisu wynika z kolei, że w przypadku operacji, których łączny koszt wynosi co najmniej 5 mln EUR (z VAT), podatek VAT jest kwalifikowalny, jeżeli nie podlega zwrotowi na mocy krajowych przepisów dotyczących VAT.
Na podstawie dyspozycji tych przepisów, w przypadku operacji, których łączny koszt jest niższy niż 5 mln EUR (włączając VAT), podatek VAT jest kosztem kwalifikowalnym niezależnie od tego czy wnioskodawca ma prawną możliwość odzyskania podatku VAT czy też nie. Wnioskodawca ma możliwość uwzględnienia podatku VAT w kosztach kwalifikowalnych operacji na zasadzie dobrowolności.
Natomiast w odniesieniu do operacji, dla których łączny koszt operacji wynosi co najmniej 5 mln EUR (włączając VAT), podatek VAT jest kwalifikowalny jeżeli wnioskodawca/beneficjent nie ma możliwości odzyskania go na gruncie przepisów krajowych, w przeciwnym przypadku stanowi koszt niekwalifikowalny.
Z wyłączeniem operacji stanowiących pomoc publiczną.
Pytanie 2. Jaki kurs powinien być zastosowany do przeliczenia łącznego kosztu projektu?
Odpowiedź: Do przeliczenia łącznego kosztu projektu stosuje się miesięczny obrachunkowy kurs wymiany walut stosowany przez KE, aktualny w dniu zawarcia umowy o dofinansowanie projektu. Ponowne ustalenie kwalifikowalności podatku VAT jest wymagane w przypadku zmiany łącznego kosztu projektu tj. w przypadku zawarcia aneksu do umowy wynikającego ze zmiany łącznego kosztu projektu. W tym przypadku stosuje się kurs z dnia zawarcia aneksu.
Pytanie 3. W myśl art. 63 ust. 2 i 6 rozporządzenia ogólnego, wydatki kwalifikują się do otrzymania wkładu z Funduszy, jeżeli zostały poniesione przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie, ale nie wcześniej niż 1 stycznia 2021 r. Oznacza to, że początkiem okresu kwalifikowalności wydatków w ramach programu FER 2021-2027 jest 1 stycznia 2021 roku. Czy zatem, w rozumieniu tego przepisu podatek od towarów i usług (VAT) może stanowić koszt kwalifikowalny w projekcie, jeżeli został poniesiony przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie, a wnioskodawca nie odzyskał podatku VAT?
Odpowiedź: Zgodnie z art. 63 ust. 2 rozporządzenia ogólnego, wydatki kwalifikują się do otrzymania wkładu z Funduszy, jeżeli zostały poniesione przez beneficjenta lub partnera prywatnego operacji PPP i zapłacone w ramach wdrażanych operacji między dniem przedłożenia Komisji programu lub dniem 1 stycznia 2021 r., w zależności od tego, która z tych dat jest wcześniejsza, a dniem 31 grudnia 2029 r. Niemniej jednak w ust. 1 tego artykułu wyraźnie określono, że kwalifikowalność wydatków ustala się na podstawie przepisów krajowych, dlatego też wnioski o dofinasowanie powinny być zweryfikowane również pod tym kątem, w tym na podstawie zapisów zawartych w przepisach krajowych rozporządzeń wykonawczych do ustawy dla poszczególnych priorytetów.
Z wyłączeniem operacji stanowiących pomoc publiczną.
Pytanie 4. Zasady kwalifikowalności podatku VAT w programie Fundusze Europejskie dla Rybactwa w przypadkach objętych pomocą publiczną.
Odpowiedź: Pomoc publiczna została określona dla niektórych operacji w ramach działania 1.1. Kapitał ludzki oraz działania 1.3. Dywersyfikacja działalności rybackiej określonych w rozporządzeniu dla Priorytetu 1, a także w ramach operacji w ramach Priorytetu 3. Natomiast niektóre operacje w ramach rozporządzenia dla Priorytetu 4 stanowić będą pomoc de minimis.
Pomoc w ramach Priorytetu 1 i Priorytetu 3 stosowana jest jako zgodna z rozporządzeniem Komisji (UE) 2022/2473 z dnia 14 grudnia 2022 r. uznające niektóre kategorie pomocy udzielanej przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w zakresie produkcji, przetwórstwa i wprowadzania do obrotu produktów rybołówstwa i akwakultury za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE L 327 z 21.12.2022, str. 82, z późn. zm.).
W przypadku operacji objętych pomocą publiczną, o których mowa powyżej, nie mają zastosowania progi wartości operacji, o których mowa w art. 64 ust. 1 lit. c rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1060 z dnia 24 czerwca 2021 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, Funduszu Spójności, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury, a także przepisy finansowe na potrzeby tych funduszy oraz na potrzeby Funduszu Azylu, Migracji i Integracji, Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Instrumentu Wsparcia Finansowego na rzecz Zarządzania Granicami i Polityki Wizowej (Dz. Urz. UE L 231 z 30.06.2021, str. 159, z późn. zm.). Co oznacza konieczność zbadania możliwości odzyskania podatku VAT przez beneficjenta na podstawie przepisów krajowych. Zasady kwalifikowalności podatku od towarów i usług (VAT) określone są w rozporządzeniach unijnych dotyczących pomocy państwa, w szczególności art. 7 ust. 1 rozporządzenia Komisji 2022/2473.